Bismilləh
İranda 20 milliondan çox sunni musəlman yaşayır. Bunlardan əksəriyyəti İranın periferiyyasında, yəni sərhədlərdə yerləşən vilayətlərdə məskunlaşır ( xərtəyə bax).
Bunlar aşağıdakilardır: Horasan, Kurdistan,Belucistan, Horməzkan, Buşer, Turkmensəhra, Ceylanın Təvəliş və Anbaran rayonları və s. İranın mərkəz hissəsində yaşayanların isə əksəriyyəti şiələrdir.
İran inqlabından əvvəldə İranda yaşayan sunnilərə nə siyasətdə, nə iqtisadiyyətdə, nə də mədəniyyətdə şiələr tərəfindən muhum bir rol aparamağa imkan verirləmişdir.
Buna baxmayaraq İran sunniləri Xomeyninin inqlabına dəstəq oldular. Amma Xomeyni hoküməti ələ alan kimi sunnilərə qarşı zülm etməyə başladı. Yeni qurulmuş şiə dövlətin əli ilə İranda çoxsaylı sunni alimləri öldüülmüşdür. Sunni vilayətlərində məcburi şiələşmə prosesslərinə start verilmişdir.
Hal-hazırda İranda sunnilərə qarşı olan munasibət:
1). Şiələr öz dinlərini açıq-aydın yaymağında və hər bir işində azad olduğda, sunnilərə bunlar hamısı qadahandır. Bundan başqa hökümət hər tətəfli cəhd göstərir ki sunnilər yaşanan vilayyətlərdə sunni məshəbi şiəliynən əvəz olunsun, çunki şiələr bilir ki Sunni əqidəsi yayılan yerdə şiəliyin batil olduğu aydın olur.
2). İran "İslam"( ŞİƏ) Respublikasının numayəndələri hər zaman həm dövlətin dahilində həm də xaricində səslənir ki guya İranda sunnilər üçün öz məshəbini yaşamağında və onun dəvətində heç bir problem yoxdur, guya sunnilər və şiələr arasında heç bir ayrılma və problemlər yoxdur və guya sunnilərnən şiələrin haqqları eynidir. Bütün bunlar ağ yalandır. Əslində isə İran şiə dövləti həm dahilində həm də xaricində sunni məshəbinə qarşı düşmənşilik siyasətini həyatə keçirir.
3). İranda sunnilərə cümə hütbələrində öz məshəbinin əsalarını catdırmaq gadağandır, amma şiələr öz hütbələrində hətta sunni məhəbini pisləyib onlara lənət edə bilərlər.
4). Sunni əhalisi yaşayan vilayətlərdəki məscidlərdə deyilən hütbələrə şiə alimləri və dövlət hüsusi orqanların nümayəndələri nəzarət edir ki, bu hütbələrdə dövlətin rəsmi şiələşmə kursuna qarşı heç bir söz deyilməsin.
5).Sunnilər öz hütbələrində yalnız İslamın ümumi tərəflərindən danışa bilərlər, sunni məshəbin əsalarını camaata çatdırçaq qadağandır. Əqər imam hütbədə bu şərtlərə riayət etməsə o zaman "vəhhabiliydə" ittiham olunub həbs olunur (şiələrdə tövhid və Peyğəmbərin sunnəsi - vəhhabilik adlanır). Belə ittihamlarla çoxsaylı sunni alimləri həbs olunub.
6). İranda butun kütləvi yayım vasitələri şiəliyi yaymayğla məşquldur. Şiə alimləri bütün bu vasitərdən istifadə edir, amma sunnilərə bütün bunlar gadağandır.
7). Hal hazırda İranda yüzlərlə sunni alimləri ya öldürüb ya həbs olunub ya da dövlət hüsusu organlar tərəfindən oğurlanıb və yerləri nəmalumdur. Aşağıda bəzilərin adlarını gətirilib:
şeyx Əbdunasir Səbhəniy,
şeyx Əbduhaqq (Qüdrətulla) Cəfəri,
şeyx Əbdulvəhhab Siddiqi,
şeyx-doktor Əli Müzafərən,
seyx-doktor Əhməd Mirin Sayəd Bəluşi,
şeyx-əlləmə Əhməd Muftizadə,
şeyx Yər Muhəmməd Kəhruzi,
şeyx Fəruk Fərsad,
şeyx Kəri Muhəmməd Rabii,
şeyx Əli Dəhrəvi,
şeyx Əbdusəttar Kərdənzadə.
şeyx Muhəmməd Saleh Diyəi,
şeyx Əbdulmalik Mollazadə,
şeyx Ədbunasir Camşidzah,
şeyx-doktor Əbduləziz Kazımı,
şeyx Şərif Saidyəni,
şeyx Calaləddin Rəisi,
şeyx Mucahid Bəhmən Şüküri,
şeyx Musa Kərmür,
şeyx Muhəmməd Ömər Sərbəzi,
şeyx Nimatulla Təvhidi,
şeyx Ədbulhakim Həsən Abədi,
şeyx Huruddin Gəribi,
şeyx Murtada Radəmhəri,
şeyx Səlih Xəsrəvi,
şeyx Əbdul Əzizi Allah Yarə,
şeyx Əbdulətif Heydəri,
şeyx Həbibulla Hüseyn Bər,
şeyx İbrəhim Dəmini,
şeyx Kadı Dadurəhman Kəsarkəndi,
şeyx Əbdulquddus Mələzəhi,
şeyx Muhəmməd Yusuf Səhrəbi.
şeyx Şəmsəddin Qayəmi.
Həmçinə " İran Sunni İslam Hərəkəti", "Sunnilərin mərkəzi şurası", "Quran". "Muhəmmədiyyə" və başqa sunni camaat və təşkilatların üzvləri həbs olunub ya da öldürülüb.
İranda hər an sunni alimləri, elm tələbələri və ümumiyyətlə sunnilər təhlükə altındadır. Hər gun şiə rejımı tərəfindən sunnilərə zülm edilir.
Həbsxanalarda azadlıqdan məhrum edilən alimlərin və cavanların gunahları yalnız onların sunni olub öz dinlərini yaşayıb, şikrdən, bidətlərdən və ölkədə yayılan "möcüzələrdən" çəkinmələridir.
9). Çoxsaylı faktlarnan isbat olunur ki İranda şiə əhalisi üstünlük olan vilayətlərdə sunnilərə məscid tikmək gadağandır. Məsələn İranın paytaxtı Tehranda, ya da İsfağanda, Yeziddə, Şırazda və başqa böyük şəhərlərdə. Bütün bu haqqsızlıklar elə Tehranın özünündə milliondan çox sunni əhali olaraq edilir. Tehranda yaşayan million sunninin heç bir dənə məscidi yoxdur ki orada namaz qılsınlar, heç bir yer yoxdur ki orada yığışa bilsinlər. Amma həmin zaman özünü müsəlman adlandıran şiələr Tehranda çoxsaylı xristianların kirsələrinə, yahudiləin sinaqoqlarına, atəşpərəst məcusilərin ibadətqəhları və mərkəzlərinə fəaliyyət göstərməyə icazə verib onları hər tərəfli qoruyurlar. Bütün bu kafirlər İran "İslam" Respublikasında öz ibadətqah və elm mərkəzlərini tikə bilərlər amma müsəlman olan sunnilərə bütün bunlar qadağandır...
İranda şiə olmayan sırf sunni kəndlərdə dövlət tərəfindən şiə ziyarətqahları (ələm, Hüseyniyə, Qasım otaqları və sayri şirk və bidət yuvaları) tikilir.
İran "İslam" Respublikasında Tehranda, Məşhəddə və Şirazda sunni məscidlərinin tikilişinə rəsmi qadağan goyulub.
10). İranda Şiə dövləti tərəfindən dağidilmış sunni məscidləri və elm mərkəzləri:
Belucistan vilayətində Şeyx Qadir Baxaş Biluci adına Məscid-mədrəsə,
Ərdəbil vilayətin Hiştbir şəhərindəki sunni məscidi,
Belucistan vilayətin Cabhar səhərində - Kənarik məscidi,
Məshəddə Şəhriyur kücəsi 17-də ünvanında yerləşən sunni məscidi,
Şirazda Husnin adlı sunni məscidi,
Sərdəşdə olan sunni məscidi,
Bincuriddəki suunni məscidi,
Zabil şəhərində İmam Abu Xənifə adlı mədrəsə,
Horosan vilayətin Məshəb şəhərin Xosrov küçısində yerləşən sunni Cümə Məscidi şiə dövləti tərəfindən dağıldılıb. yerində Səfəvilər bağı və avtomobil dayanaşağı tikilmişdir.
Bu məscidin dağılmasından əvvəl şiə rejimi məscidi qorumağa cəhd göstərən çoxsaylı sunni müsəlmanı öldümüşdülər.
.jpg)
